Narodowe Centrum Badań Jądrowych ze Świerku i amerykańska Westinghouse łączą siły w energetyce jądrowej

Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Otwocku Świerku (NCBJ) i amerykańska firma Westinghouse Electric Company podpisały 31 października 2025 r. porozumienie o strategicznej współpracy w obszarze energetyki jądrowej.  Instytut ze Świerku i amerykańska firma będą prowadzić wspólne projekty badawcze, wdrożeniowe i szkoleniowe oraz wspierać rozwój krajowego przemysłu działającego w obszarze technologii jądrowych.

Nowy rozdział w polskiej energetyce

– Budowa pierwszej polskiej elektrowni jądrowej otwiera nowy rozdział w historii polskiej energetyki. Współpraca Narodowego Centrum Badań Jądrowych z Westinghouse to inwestycja w przyszłość w nowe kompetencje, technologie i miejsca pracy. Chcemy, by Polska była nie tylko odbiorcą technologii, ale jej współtwórcą – podkreśla Miłosz Motyka, Minister Energii.

Pierwsza polska elektrownia jądrowa ma powstać w gminie Choczewo na Pomorzu, w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino nad Bałtykiem. Zgodnie z planem rządowym, budowa ma rozpocząć się w 2026 roku, a uruchomienie pierwszego reaktora planowane jest na 2033 rok.

Strategiczne partnerstwo

Jak zaznaczył prof. dr hab. inż. Jakub Kupecki, dyrektor NCBJ: – Połączenie potencjału badawczego instytutu z globalnym doświadczeniem Westinghouse stworzy silną platformę do budowy nowoczesnego i konkurencyjnego sektora energetyki jądrowej w Polsce. Nasze partnerstwo ma charakter strategiczny i obejmuje kluczowe obszary, od badań nad technologiami reaktorowymi, przez rozwój łańcucha dostaw, po szkolenie personelu – podkreśla dyrektor Jakub Kupecki. 

Z kolei Lou Martinez, wiceprezes ds. badań i rozwoju Westinghouse, tłumaczy:
 – Łączymy nasze globalne doświadczenie z lokalną wiedzą, aby wspierać bezpieczną transformację energetyczną. To partnerstwo jest częścią strategii Westinghouse, ukierunkowanej na rozwój innowacji jądrowych dla obecnych i przyszłych generacji reaktorów – mówi Lou Martinez. 

Wspólne obszary działań

Porozumienie obejmuje m.in. badania nad nowoczesnymi technologiami reaktorowymi, w tym małymi reaktorami modułowymi (SMR), rozwój infrastruktury badawczej i testowej, współpracę przy analizach bezpieczeństwa oraz opracowywanie strategii eksploatacyjnych.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku, jako największy instytut badawczy w Polsce i operator reaktora badawczego Maria, od lat wspiera administrację rządową i przemysł w przygotowaniach do budowy elektrowni jądrowych. Westinghouse, z kolei, jest amerykańskim liderem w dziedzinie technologii reaktorowych i dostawcą rozwiązań wykorzystywanych w wielu krajach świata. Partnerstwo obu instytucji stanowi kolejny krok w realizacji polskiego programu jądrowego i budowie krajowego zaplecza naukowo-technicznego, niezbędnego dla bezpiecznej i nowoczesnej energetyki przyszłości.

Ryzyko i wyzwania

Eksperci ds. energetyki jądrowej, ekonomii i zarządzania projektami technologiczno-badawczymi podkreślają, że choć współpraca NCBJ z Westinghouse niesie ogromny potencjał rozwojowy, wiąże się też z pewnymi wyzwaniami i wymaga też ostrożnego i odpowiedzialnego zarządzania. Podkreślają też, że istnieje ryzyko uzależnienia od zagranicznych technologii i dostawców, wysokich kosztów inwestycji oraz ryzyka odpływu specjalistów do sektora prywatnego lub zagranicznych firm. Projekty badawcze i infrastrukturalne w energetyce jądrowej są kosztowne i wymagają stabilnego finansowania. Podkreślają również, że utrzymanie najwyższych standardów bezpieczeństwa technologicznego i organizacyjnego będzie niezbędne dla zachowania zaufania publicznego, a sukces programu jądrowego w dużej mierze zależy od skutecznej komunikacji i budowania akceptacji społecznej wobec projektów realizowanych w Świerku i w całym kraju.

Czytaj także: