Czy przepadną miliony na budowę tunelu? Spór między powiatem a gminą

Inwestycja czeka na realizację już od kilku lat, trafiła nawet do sądu i nadal budzi emocje wśród mieszkańców. Pierwotnie tunel drogowy na powiatowej ul. Jankowskiego w Celestynowie miał powstać podczas modernizacji linii kolejowej, jednak sprzeciw części mieszkańców zablokował ten proces. Później okazało się, że tunel jest potrzebny, więc gmina podjęła starania o jego budowę, ale pojawiło się wiele trudności. W 2021 roku udało się uregulować stan prawny i planowano, że budowa ruszy w 2023 roku. Gmina rozstrzygnęła nawet przetarg.

Problemy z finansowaniem inwestycji

Od roku trwają przygotowania do budowy bezkolizyjnego skrzyżowania z linią kolejową wraz z przyległym układem drogowym. Koszt inwestycji przekracza 40 mln zł. Gmina zabezpieczyła w budżecie ponad 10 mln zł, Polskie Linie Kolejowe dołożą ok. 13 mln zł, a Województwo Mazowieckie – 4 mln zł. Starostwo powiatowe zadeklarowało wkład w wysokości 2,5 mln zł. Mimo to nadal brakowało znacznej kwoty, dlatego Urząd Gminy Celestynów rozpoczął rozmowy z władzami powiatu otwockiego w sprawie pozyskania dodatkowych funduszy ze Skarbu Państwa. Ponieważ ul. Jankowskiego jest drogą powiatową, tylko starostwo mogło ubiegać się o te pieniądze. Władze powiatu zobowiązały się do pomocy w ich pozyskaniu.

Uchwała, której nie przygotowano

Władze powiatu otwockiego miały szansę pozyskać ponad 15 mln zł z budżetu państwa na budowę tunelu na ul. Jankowskiego, jednak nie przygotowano wymaganej uchwały. Sesja Rady Powiatu odbyła się 27 lutego, tuż przed ostatecznym terminem złożenia wniosku o dofinansowanie. Radny Tomasz Wygladała przypomniał, że wraz z innymi radnymi wniósł o przygotowanie uchwały, lecz dokumentu nie sporządzono na sesję 27 lutego. – Tym samym powiat zaprzepaścił realną szansę na realizację tej inwestycji w najbliższym czasie. Prawdopodobnie przepadnie prawie 20 mln zł, które gmina z wielkim trudem pozyskała – komentuje Urząd Gminy Celestynów.  I podkreśla, że w związku z tą sytuacją, gmina jak również mieszkańcy będą stanowczo domagać się od powiatu, jako zarządcy drogi realizacji budowy tunelu.  

Spór o odpowiedzialność za dokumentację

Podczas sesji Paweł Walo, członek Zarządu Powiatu, zaznaczył, że starostwo popiera budowę tunelu, jednak gmina powinna już dawno przejąć drogę i samodzielnie starać się o fundusze. – Prosiliśmy wójta o dokumentację inwestycji, ale otrzymaliśmy ją dopiero dzień przed sesją i to niekompletną. Powiat miał złożyć wniosek na prawie 50 mln zł bez pełnej dokumentacji?! – podkreślał Walo.

Radny Dariusz Kołodziejczyk zaapelował o przekazanie stanowiska Zarządu Powiatu do gminy Celestynów i jej radnych, aby mieszkańcy poznali przyczyny tego stanu rzeczy. – Na początku stycznia Zarząd Powiatu poprosił o dokumentację, a wójt obiecał ją przekazać po 30 stycznia. Ostatecznie trafiła do nas dopiero dzień przed sesją. Przez dwa miesiące nie mogli tego zrobić? – komentował podczas sesji Kołodziejczyk. I zapewniał, że zarówno powiat, jak i rada są za budową tunelu.

– Nie chcę być radnym, który podejmie się realizacji inwestycji wartej 50 mln zł i wpędzi powiat w problemy, zwłaszcza że gmina w najbliższym czasie może przejąć drogę, zdobyć zewnętrzne dofinansowanie i szybko zrealizować budowę tunelu – zaznacza radny powiatowy. I mówi wprost, że w Otwocku i Józefowie nie trzeba było dokładać do budowy tuneli, a w Celestynowie trzeba (!).

Dziś zwróciliśmy się o szczegółowe wyjaśnienia do Starostwa Powiatowego w Otwocku oraz Urzędu Gminy Celestynów. 

Wątpliwości władz powiatu otwockiego dotyczące budowy tunelu w Celestynowie

Zarząd Powiatu Otwockiego przedstawił swoje stanowisko w sprawie inwestycji, wskazując na liczne problemy formalne i finansowe:

• Brak wymaganych dokumentów od gminy Celestynów – Termin składania wniosków upływał 28 lutego 2025 r., jednak wójt przesłał niezbędne dokumenty dopiero 26 lutego. Tak krótki czas uniemożliwił powiatowi odpowiednie przygotowanie wniosku.
• Decyzja ZRID (zezwolenie na budowę) należy do gminy – Gmina jest formalnym inwestorem, ale sama zaskarżyła wydaną decyzję. Jeśli zostanie uchylona, wstrzyma to realizację inwestycji.
• Decyzja ZRID wydana na gminę – Aby złożyć wniosek o dofinansowanie z rezerwy, decyzja powinna być wydana na powiat, a nie na gminę.
• Ryzyko utraty dotacji z Województwa Mazowieckiego – Gmina Celestynów otrzymała 4 mln zł na swoje zadanie. Jeśli inwestycja zostanie przejęta przez powiat, środki mogą zostać utracone, ponieważ dotacja była przeznaczona na projekt gminny, a nie powiatowy.
• Nieprawidłowe przypisanie dotacji – 4 mln zł dotacji zapisano w budżecie gminy w rozdziale dotyczącym „dróg powiatowych”, mimo że gmina nie zarządza tymi drogami. Może to powodować problemy z prawidłowym rozliczeniem środków.
• Brak dostępu do umowy z wykonawcą – Powiat nie uczestniczył w wyborze wykonawcy, ale miałby przejąć inwestycję i realizować ją na podstawie umowy zawartej przez gminę. Nie wiadomo, czy umowa przewiduje możliwość przejęcia inwestycji przez inny podmiot, a ewentualna zmiana może skutkować roszczeniami finansowymi. Powiat nie zna jej warunków.
• Niepewność dotycząca roszczeń i kosztów dodatkowych – Jeśli wykonawca lub inne podmioty zgłoszą dodatkowe roszczenia, nie wiadomo, kto pokryje te koszty, które mogą sięgać kilku milionów złotych.
• Brak gwarancji pełnego dofinansowania – Średnia dotacja na inwestycje drogowe w Mazowszu wynosi 4,5 mln zł, podczas gdy gmina zakłada uzyskanie 15 mln zł. Otrzymanie tak wysokiego dofinansowania jest mało prawdopodobne.

Mimo to Zarząd Powiatu popiera budowę tunelu i sugeruje alternatywne źródła finansowania, np. Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, który oferuje do 80% dofinansowania. Powiat deklaruje wsparcie finansowe, jeśli gmina zdecyduje się na tę opcję.

Czytaj także: