Czar świdermajerów. Spacer po willach i finałowy koncert w Otwocku

Świdermajery, czyli letnie rezydencje, to wyjątkowe drewniane wille z przełomu XIX i XX wieku, charakterystyczne dla linii otwockiej: Otwocka, Józefowa i Wawra. Wyróżniają się finezyjnymi zdobieniami, przestronnymi werandami oraz ażurowymi detalami architektonicznymi. Drewniane domy budowano jako uzdrowiskowe wille letniskowe. Kiedyś były pospolite, a dziś są rzadkością. Wiele z nich uległo zniszczeniu w czasie wojny, popadło w ruinę w okresie PRL, zostało zburzonych lub strawiły je pożary. Teraz niektóre z nich można zwiedzić. 

Kiedy i gdzie?

W niedzielę, 15 czerwca w ramach wydarzenia „Domy Otwarte” będzie można zajrzeć za furtki świdermajerów, poznać ich historię i porozmawiać z gospodarzami. – Chociaż świdermajery kryją historie ważne dla tożsamości miasta, jednak nie są muzeami, bo toczy się w nich zwykłe życie – podkreśla Stowarzyszenie Świdermajerowie z Otwocka, które organizuje to wydarzenie. – To już trzecia edycja imprezy, która ma formułę wycieczki. Poszczególne domy można zwiedzać, przyjeżdżając pod wskazaną lokalizację o konkretnej godzinie. W tym roku na trasie znajduje się siedem budynków na terenie Otwocka i Józefowa. To wille: Hanka, Gustawówka, Nadzieja, Darusinek, Reymontówka, a także „wiejski domek” oraz „Gingerbread House” – podkreślają organizatorzy. 

Świdermajery, które zachwycają detalami

– Willa Nadzieja powita gości fontanną i oczaruje dziesięciometrową wieżą, na której kiedyś znajdował się zegar. W jej wnętrzach kryją się oryginalne detale m.in. poręcz obita bordowym pluszem, przedwojenna wanna na lwich łapach, ozdobne piece kaflowe, które zostały pieczołowicie odrestaurowane – tłumaczą organizatorzy „Otwartych Domów”. – Z kolei w  „Reymontówce” uczestnicy odnajdą cień leśnego ogrodu, niemal identyczny z tym, w którym przed laty przesiadywał noblista Władysław Reymont. To właśnie jemu posesja zawdzięcza swoją nazwę. W jednym z drewnianych domów należących do jego teściów powstała powieść „Lato”. Natomiast Willa Hanka urzeka harmonijnymi proporcjami i kolorowymi szybkami w werandach, przyciągając wzrok subtelną elegancją – opisują świdermajery organizatorzy. I tłumaczą, że budynek Gingerbread House, choć niedawno zmienił właściciela, wciąż skrywa fascynujące tajemnice. Jedną z nich jest zachowana pierwotna izolacja, wykonana z wypełnienia z sosnowych kołków, które do dziś skutecznie spełniają swoją funkcję. Kolejny świdermajer – Willa Darusinek zachwyca odnowionym, drewnianym szalunkiem. – To efekt żmudnej, ręcznej pracy stolarza, absolwenta zakopiańskiej szkoły artystycznej im. Kenara – podkreślają organizatorzy. Z kolei Willa Gustawówka stanie się pretekstem do wspomnień o dawnym, wakacyjnym życiu – mieścił się tu m.in. pensjonat dla dzieci i młodzieży „Raj”. 

Publikacja pełna wspomnień

Podczas wydarzenia będzie można zapoznać się ze specjalnie przygotowaną publikacją „Na solidnych podwalinach. Historia ukryta w domach” autorstwa Lidii Głażewskiej-Dańko i Justyny Górnowicz. Zawiera ona teksty poświęcone domom udostępnionym w tegorocznej edycji, oparte na materiałach archiwalnych oraz wspomnieniach właścicieli i mieszkańców. – Obiekty, o których opowiadamy, mają różne gabaryty i historyczne funkcje: od małego domku wiejskiego po duży pensjonat. Tylko jeden z nich – Gingerbread House, czyli tzw. chatka z piernika – został niedawno zakupiony przez obecnych właścicieli. Pozostałe świdermajery to posiadłości, które od pokoleń należą do tych samych rodzin – mówi Lidia Głażewska-Dańko. Publikacja będzie dostępna w każdym ze świdermajerów, biorących udział w tegorocznej edycji „Domów Otwartych”.

Plan wydarzenia:

• 10:00–11:00 – Wiejski Dom, ul. Nowowiejska 25, Józefów,
• 11:30–12:30 – Willa Hanka, ul. Wyszyńskiego 68, Józefów,
• 12:30–14:00 – Willa Gustawówka, ul. Grzybowa 1, Otwock,
• 14:00–15:00 – Willa Nadzieja, ul. Jana Pawła II 48, Otwock,
• 15:00–16:00 – Willa Darusinek, ul. Majowa 52, Otwock,
• 16:00–17:00 – Gingerbread House, ul. Ostrowska 4, Otwock,
• 17:00–18:00 – Reymontówka, ul. Reymonta 29, Otwock.

Muzyczny świdermajer i finałowy koncert

Na koniec dnia (15 czerwca) organizatorzy zapraszają na finał 11. Festiwalu Świdermajer na terenie dawnego pensjonatu Gurewicza przy ul. Filipowicza 2 w Otwocku. W programie m.in. wystawa plenerowa prezentująca zdjęcia i artefakty z Cegielni Teklin, warsztaty snycerskie, przejażdżki rikszą po ogrodzie, warsztaty szachowe, happening „Letnicy w Otwocku”, pokazy rekonstrukcji elementów architektonicznych, kiermasz książek oraz warsztaty pierwszej pomocy. O godz. 15.00 – pokaz strojów „Dzień kapelusza – Letnisko Otwock”, o godz. 16:00 – prezentacja i warsztaty kulinarne „Desery na letnisku”, o godz. 16:45 – program artystyczny „Świder & Majer” z piosenkami Kabaretu Starszych Panów. 

Wieczorne koncerty:

• 18:00 – występ zespołu MOKKA,
• 19:30 – koncert akustyczny Łukasza Zagrobelnego, muzyka, wokalisty pop-rockowego i aktora musicalowego, znanego z przebojów takich jak „Nie kłam, że kochasz mnie” oraz ról w Teatrze Muzycznym Roma.

Organizator „Domów Otwartych” Stowarzyszenie Właścicieli, Mieszkańców i Miłośników Domów Drewnianych na Linii Otwockiej – Świdermajerowie. Właściciele udostępniają swoje domy do zwiedzania dla lokalnej społeczności pro bono. 

Organizatorem Festiwalu Świdermajer jest Towarzystwo Przyjaciół Otwocka.

Czytaj także: