Odszedł Tadeusz Rolke mistrz fotografii i świadek historii

Jego śmierć to ogromna strata dla polskiej kultury i świata fotografii. Pozostawił po sobie nie tylko setki tysięcy zdjęć, lecz także unikalne świadectwo XX wieku. – To on w połowie 1944 roku z ukrycia sfotografował niemiecki transport wojskowy zatrzymujący się na stacji PKP w Józefowie. To było kilka tygodni przed wybuchem Powstania Warszawskiego. Wówczas Rolke, jako nastolatek należał do Szarych Szeregach – podkreśla Otwock Wielokulturowy. 

Dla Tadeusza Rolke fotografia była nie tylko zawodem, ale i formą wyrażania siebie, sposobem opowiadania o świecie, który nieustannie się zmienia. Jego archiwum to ponad 100 000 zdjęć, od obrazów powojennej Polski, przez dokumentację mody, kultury i sztuki, aż po zdjęcia wykonywane z ukrycia w czasie okupacji. 

Życie pełne dramatów i pasji

Tadeusz Rolke urodził się w Warszawie w 1929 roku, był świadkiem dramatycznych wydarzeń II wojny światowej i Powstania Warszawskiego. Po upadku powstania trafił do obozu w Pruszkowie, a potem na przymusowe roboty w Niemczech. Po wojnie przeszedł przez stalinowskie więzienie. 

Studiował historię sztuki i w czasach PRL rozpoczął pracę jako fotograf prasowy. Publikował w magazynach „Stolica”, „Polska”, „Ty i Ja”, „Przekrój”, „Świat Młodych”, współpracował z agencjami artystycznymi i modowymi. W latach 70. wyjechał do Niemiec, gdzie pracował dla tak prestiżowych tytułów jak „Stern”, „Die Zeit” czy „Geo”. Po powrocie do Polski w latach 80. nie przestał dokumentować polskiej rzeczywistości: ludzi, mody, kultury – współpracował m.in. z „Gazetą Wyborczą”.

Portrecista epoki

Rolke uwiecznił na swoich zdjęciach twarze najważniejszych postaci polskiej kultury – Zbigniewa Cybulskiego, Andrzeja Wajdy, Kalinę Jędrusik, Tadeusza Kantora, Josepha Beuysa i wielu innych. Jego fotografie to coś więcej niż dokument – to artystyczne, emocjonalne portrety czasu i ludzi, opowieści o przemianach, marzeniach, dramatach i codzienności. Wiele zdjęć prezentuje cykle „We Were Here” dokumentujące ślady żydowskiej przeszłości. 

Dziedzictwo i pamięć

Rolke był laureatem wielu nagród, w tym Złotego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Centrum Sztuki Współczesnej w Krakowie i wielu galeriach na całym świecie m.in. w Chinach, Brazylii czy Węgrzech.

Żegnamy mistrza

Tadeusz Rolke zmarł 14 lipca 2025 roku w Warszawie. Pozostawił po sobie nie tylko niezrównane archiwum fotograficzne, ale przede wszystkim dziedzictwo emocji, refleksji i pamięci.

Czytaj także: